Yapay zeka; mesleki kavga

Gelecek bilimci ve yapay zeka-robotlar üzerine birçok kitabın yazarı Martin Ford, yapay zeka ve insanın ‘mesleki kavgasıyla’ ilgili düşüncelerini BBC’den Kate Morgan’la paylaştı.

BBC’nin haberine göre tüm ekonominin ve insan nüfusunun çoğunun ‘yapay zeka devriminden’ etkileneceğini söyleyen Martin Ford, bizler için haberlerin yalnızca kötü olmadığını söylüyor. Ford’a göre yapay zekanın yapamayacağı işler de bulunuyor.

“BAZI İŞLER İNSAN YARATICILIĞINA MAHKUM”

Ford, günden güne güçlenen yapay zekanın üç ana kategoride görülebilir gelecekte insan kadar verimli olamayacağını söylüyor. Ford’a göre bunlardan ilki yaratıcılık gerektiren işler. Ancak ‘yaratıcılık’ içeren her işin güvenli alanda olduğu yanılgısına düşmemek gerekiyor. Örneklendirmek gerekirse Ford; yaratıcılık denilince akla ilk gelen dallardan olan görsel sanatların bu kategoriye dahil olamayacağını, çünkü yapay zekanın kullanıcının isteği olan görseli çok iyi analiz ettiğini ve saniyeler içinde milyonlarca imajı tarayarak isteğe cevap verebileceğini söylüyor.

Ford’a göre yapay zekanın insanları yenemeyeceği yaratıcılık alanları bilim, tıp ve hukuk. Gelecek bilimci Ford, bu dalların insanların yaratıcılığına mahkum olduğunu ve tarih boyunca da böyle olacağını savunuyor.

“ROBOTLARIN İNSANLARLA BAĞ KURMASI İÇİN UZUN BİR YOL VAR”

Yazarın öngörüsüne göre ikinci bir ana kategori de insanlar üzerine düşünme-derin bağ gerektiren işler. Ford, bu kategoriye örnek olarak hemşirelik, danışmanlık, araştırmacı gazeteciliği sayıyor ve, “İnsanları derinden anlamanız gereken işler vardır. Yapay zekanın bu evreye gelmesi için kaydetmesi gereken uzun bir yol var” diyor.

“TESİSAT İŞLERİ İÇİN BİR C-3PO ROBOTA İHTİYACINIZ OLACAK”

Ford’un gelecek tahminlerinin mesleki olarak son güvenli alanı ‘hareketlilik, çeviklik ve beklenmedik durumlarda problem çözme yetisi’ gerektiren işler olarak tanımlıyor ve bunları da, ‘elektrik ustalığı, tesisatçılık, kaynakçılık’ meslekleriyle örneklendiriyor. Ford, bu görevleri, “Her an yeni bir açmazla karşılaşabileceğiniz işler. Bu işleri otomatikleştirmek isterseniz, bilim kurgu robotuna ihtiyacınız olur. Star Wars filmindeki C-3PO robotuna ihtiyacınız olur” sözleriyle en azından uzunca bir süre daha yalnızca insanların yapabileceğine vurgu yapıyor.

“HASTALIĞINIZI ROBOTTAN DEĞİL, DOKTORDAN DUYMAK İSTERSİNİZ”

ABD’de bulunan Buffalo Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan profesör Janne Song McLaughlin ise olaya farklı bir açıdan bakıyor. McLaughlin, yapay zekanın insanların işlerine entegre olacağını ve insanlarla görev paylaşımı yapacaklarını öngörüyor. McLaughin, bu görüsünü şu sözlerle örneklendiriyor, “Yapay zekanın kanseri insanlardan daha iyi tespit ettiğini düşünelim. Bu senaryoda doktorların teknolojiyi kullanacağını ancak doktorluğun bitmeyeceğini, yalnızca görev içeriğinin değişeceğini düşünüyorum.”

McLaughin, az önce verdiği kanser örneği üzerinden, kanser hastası kişilerin hastalığını bir robottansa insan olan bir doktordan duymak isteyeceklerinin de altını çiziyor.

“BEYAZ YAKALILAR TEHLİKE ALTINDA”

Birikimlerini ve öngörülerini BBC’yle paylaşan Martin Ford, özetini şu şekilde yapıyor: “Şimdilik beyaz yakalı bir işçinin zincirde bir şoförden önde olduğunu düşünebiliriz ancak gelecek öyle değil. Beyaz yakalıların geleceği, bir Uber şoförüne kıyasla daha çok tehlike altında çünkü kendi kendine seyahat eden araçlarımız yok ancak yapay zeka beyaz yakalıların mensup olduğu bir çok işe aday.

Birçok senaryoda, eğitim seviyesi yüksek çalışanlar, eğitim seviyesi düşük çalışanlara göre daha fazla risk altında. Bir otel temizlikçisini düşünün. Odaların, yatakların, çarşafların temizliğini otomatikleştirmek çok zor.”

İnsan ömrünün izin verdiği gelecekte yapay zekayla tatlı mı, yoksa sert bir rekabet mi yaşayacağımız bilinmez. Ancak şimdi alışkanlıktan varlıklarının farkında bile olmadığımız çamaşır makinesi, televizyon, telefon gibi aygıtlar da zamanında ‘şeytan icadı’ olarak görülmüştü. Bize düşen; anı yakalayarak durumlara karşı refleks geliştirmek ve yapay zekanın daima bir adım önünde kalabilmek.