6 Şubat depremlerinin üzerinden 1 ay geçti!

6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin üzerinden bir ay geçti. Bölgede enkaz kaldırma çalışmaları aralıksız sürüyor.

Türkiye, 6 Şubat’ta deprem gerçeğiyle bir kez daha yüzleşti. İlk deprem saat 04:17’de Kahramanmaraş’ı vurdu. Merkez üssü Pazarcık ilçesi olarak belirlenen sarsıntının büyüklüğünün 7,7, odak derinliğinin ise 8,6 kilometre olduğu açıklandı.

17 Ağustos 1999 depreminden sonra Türkiye’de meydana gelen en büyük deprem, sadece Kahramanmaraş’ta değil Suriye de dahil fay hattı boyunca en az 10 ilde yıkıma yol açtı. O illerden Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya , Hatay ve Elazığ büyük hasar aldı.

Depremin merkez üssü, Gaziantep’e 28 , Kahramanmaraş’a 55, Osmaniye’ye 74, Hatay’a 132 Kilis’e 50, Adıyaman’a 121, Malatya’ya ise 171 kilometre uzaklıkta bulunuyordu.

Depremzedeler korku ve panik içerisindeyken ilk sarsıntıdan 9 saat sonra bölgede bu kez 7,5 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi. İlk depremde hasar alan onlarca bina da ikinci sarsıntıyla çöktü.

45 BİN 968 CAN KAYBI

5 Mart pazar günü itibarıyle depremlerde 45 bin 968 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada hayatını kaybedenlerin 4 bin 267’sinin Suriyeli olduğu belirtildi.

6,7 BÜYÜKLÜĞÜNDE ARTÇI

Sismologlar, sarsıntıyı son yıllarda meydana gelen en ölümcül depremlerden biri olarak tanımlarken, fay hattında da 100 kilometreden fazla yırtılmanın oluşmuş olabileceği yorumları yapıldı.

Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde meydana gelen sarsıntıdan sadece on bir dakika sonra bölge 6,7 büyüklüğünde bir artçı şokla sarsıldı.

Saatler sonra ise 7.5 büyüklüğünde ikinci bir deprem meydana geldi.

İKİNCİ BÜYÜK YIKIM

Birinci depremden 9 saat sonra gelen 7,5 büyüklüğündeki ikinci büyük deprem ise birinci depremin yaklaşık 100 kilometre kuzeyindeki Doğu Anadolu Fay Hattı’ndan ayrılan bir kol olan Çardak Fayı’nın kırılması ile meydana geldi. Kahramanmaraş kent merkezinin kuzeyinde kalan kesim ciddi şekilde etkilendi. Birinci depremde önemli miktarda sarsıntıya maruz kalan binaların büyük bir çoğunluğu da ikinci depremle yıkıldı.

Birbirinden yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta meydana gelen bu iki büyük deprem nedeniyle deprem etki alanı genişleyerek, birçok binanın iki kez çok kuvvetli bir şekilde sarsılmasıyla yıkılan ve hasara uğrayan bina sayısının, can kaybı ve yaralı sayısının artmasına yol açtı.

OHAL İLAN EDİLDİ

8 Şubat 2023 Çarşamba günü 90 gün süreyle bölgede olağanüstü hal ilan edildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilan edilen ve Resmi Gazete’de yayımlanan; depremden etkilenen 10 ili kapsayan olağanüstü hal (OHAL) kararıyla ilgili Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Buna göre, Anayasa’nın 119. maddesi ile 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’nun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa OHAL bölgesi sayıldı.

DEPREMZEDELER İÇİN ‘TÜRKİYE TEK YÜREK’ KAMPANYASI

Depremler sonrası, ortak yayınla “Türkiye Tek Yürek” yardım kampanyası düzenlendi.

Programda 115 milyar liralık bağış rakamına ulaşıldı. Öte yandan gönderilen SMS adedinin de ilk 1 saatte 4 milyon adedi aştığı görüldü.

Canlı yayın, yurt içi ve yurt dışından 213 televizyon kanalı ile 562 radyoda yayınlandı.

360 BİN ÇADIR KURULARAK 1 MİLYON 440 BİN VATANDAŞIN BARINMASI SAĞLANDI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum önceki gün yaptığı açıklamada , enkaz arama-kurtarma çalışmaları yürütülürken, vatandaşların geçici barınma ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla  AFAD’la birlikte tüm illerdeki koordinasyon merkezleriyle bugüne kadar 360 bin çadır kurulduğunu ifade etti. Bakan Kurum, “Bu çadırlarda 1 milyon 440 bin vatandaşımızın barınması sağlanmıştır. Yine aynı anlayışla konteyner kentlerimizi kuruyoruz. AFAD’ımız, TOKİ’miz, Emlak Konut’umuz, belediyelerimiz, buradaki bağışçılarımız ve sivil toplum örgütlerimizle birlikte gerek prefabrik, gerek çelik, gerek konteyner, gerek yığma malzemelerden tüm illerimizde Hatay’ımızda, Malatya’mızda, Kahramanmaraş’ımızda, Gaziantep’imizde konteyner kentlerinin kurulumunu başlattık. Ne kadar ihtiyaç varsa yine koordinasyon içerisinde süreçlerimizi yürütüyoruz ve burada da vatandaşımızı bir an önce daha güvenli alanlara çekebilmek adına yapılarımızı hızlı bir şekilde inşasını gerçekleştiriyoruz. Bugüne kadar 7 bini aşkın personelle hasar tespit çalışmaları yaptıklarını vurgulayan Bakan Kurum, “Toplam 1 milyon 582 bin binada hasar tespit çalışması yapıldı ve bu çerçevede 4 milyon 859 bin bağımsız bölüm incelendi, bu bağımsız bölümlerden 214 bin 577 tanesinin acil yıkılacak, ağır hasarlı veya yıkık olduğunun tespitini yaptık. Bu da 608 bin bağımsız bölüme tekabül ediyor. Bu bağımsız bölümlerin 481 bini de konut içerikli binalarımızı oluşturuyor. Yine baktığımız tescilli yapılarımızın, tarihimizin de bu manada zarar gördüğünü bazı tarihi eserlerimizin yıkıldığını görüyoruz. Bu çerçevede Hatay’daki Ulu Camimiz, Adıyaman’daki Ulu Camimiz, yine Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, Darb-ı Sak Kalesi, Gaziantep Kalesi gibi birçok tarihi eserimizin de yıkıldığını görüyoruz. Bu tarihi eserlerle ilgili de Kültür ve Turizm Bakanlığımız restorasyon çalışmaları ile ilgili sahada bir fiil çalışmalarını yapıyorlar.” şeklinde konuştu.

405 BİN AFET KONUTUNUN YAPIMI BAŞLADI

Cumhuriyet tarihinin en büyük “Afet Konut Seferberliği”nin yürütüldüğünü hatırlatan Bakan Kurum, “Fay hatlarına uzaklıkları hem yatayda hem düşeyde deformasyon haritalarını çıkardık ve bu haritalar çerçevesinde de yerleşimleri belirliyoruz. 405 bin afet konutunu Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut yapım seferberliği kapsamında başlattık. Bu kapsamda 83 bin köy evini de illerimizde tespitler çerçevesinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu çalışmaları büyük bir hassasiyetle; sahadaki zemin etüt ekiplerimizce hocalarımızla eş güdüm içinde onların görüşleriyle birlikte yapıyoruz. 21 Şubat’ta başladığımız sürecimize bugüne kadar 16 bin, bugün ki 21 bine ulaştı. 21 bin afet konutumuzda da sözleşmelerimizi yapıp ilk kazmalarımızı vurmuş oluyoruz.” diye konuştu.

“EN İYİSİNİ EN GÜZELİNİ EN SAĞLAMINI SOSYAL DONATILARIYLA BİRLİKTE YAPMA ARZUSU İÇERİSİNDEYİZ“

Yeni yerleşim yerleri tasarlanırken şehrin büyüme aksı öngörüsünün 50 yılı hesaplayacak şekilde yapıldığını belirten Bakan Kurum, “Adıyaman Örenli’de çok uygun bir zeminde yine Gaziantep Şehitkâmil’de, İslahiye’mizde Nurdağı’mızda bu çalışmaları yürüttük. İskenderun’da da yine ovalardan dağlara olan yerleşimde de sağlam zeminleri bulduğumuz alanlarda yeni yerleşim alanlarını belirliyor buralara kentsel tasarımlarımızı yürütüyoruz. Aynı zamanda bu rezerv alanları dışında da şehrin merkezindeki kentsel tasarımlarımızı da başlattık ve oraya gidiyoruz şehrin tüm ileri gelenleriyle buradaki sanayicisiyle, belediye başkanıyla oradaki milletvekiliyle, tüm sivil toplum örgütleriyle toplantı yapıyor onların görüşleri, fikirleri, önerilerini dikkate alıyoruz ve çalışma grubumuza onları da dahil ettik. Kim bizim çalışma grubumuza dahil oluyorsa sizin valilerimize talimatımız sizin talimatınız bu yönde ve bu çalışma grubuna katılmak isteyen kim varsa valiliklerimize bildirmesi ve bu çerçevede hep birlikte bu çalışmayı yürütmemiz gerektiğini arkadaşlara ifade ettik ve bu anlayışla çalışmalarımızı yürütüyoruz ve yeni çalışmalarımızı da yapacağımız konutlarımızda da en iyisini en güzelini en sağlamını sosyal donatılarıyla birlikte yapma arzusu içerisindeyiz.” ifadelerini kullandı.

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından kalıcı konutların sosyal donatıları ve bütüncül bir bakış açısıyla tasarlanacağını söyleyen Bakan Kurum, “Çalışmalarımızı yatay mimarî esaslı yürüteceğiz. Mahalle kültürünü ve komşuluk ilişkisini yaşatacak şekilde; zemin artı üç-dört katı geçmeyecek anlayışla kat planlarını yapacağız ve bu çerçevede tip dairelerimizin örneklerini de görsellerini paylaştığımız anlayışla gerçekleştireceğiz.” şeklinde konuştu.
Köylerde yaşayan vatandaşlar için brütü 130, neti ise balkonu ve terasıyla birlikte 105 metrekare olan daireler tasarlandığını söyleyen Kurum, “Vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını giderecek bir anlayışla çalışmalarımızı yapıyoruz. Bu tiplerin de yöresel ihtiyaçlara ve oradaki mimariye uygun şekilde kaplamalarını yapacağız. Bir yerde cumbasını yapacağız, bir yerde taşını kaplayacağız ve bu anlayışla yürütüyor olacağız. Tip kat planlarımıza baktığınızda; 3+1 daireler planlıyoruz. Bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda geniş balkonlu daireler planlandı ve bu çerçevede çalışmalarımızı yürütüyoruz.” bilgilerini verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatlarıyla inşaat malzemeleri sektörü ile bir araya geldiklerini belirten Bakan Kurum, “Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla birlikte bütün malzemelere ilişkin tedarik zincirini bugünden itibaren kurduk. Bu çerçevede 13 milyon ton çimentonun, 4 milyon ton demirin, 28 milyon metrekare seramiğin ve yine 28 milyon betonun kullanımı amacıyla tedarik zincirini oluşturduk.” dedi.

“250 BİN KONUTUN DÖNÜŞÜMÜ SAHADA FİİLEN SÜRÜYOR”

Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, bugüne kadar Kahramanmaraş merkezli depremler dâhil 120 bini aşkın canın yitirildiğini söyleyen Kurum, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tüm dünyaya örnek olacağı bir kentsel dönüşüm projesi başlattığını hatırlatarak şunları söyledi:

“Sayın Cumhurbaşkanım, 2013 yılında bedeli ne olursa olsun bizlere ‘dönüştüreceğiz’ talimatını verdiniz. Bu çerçevede bu güne kadar 3.3 milyon konutun dönüşümü yerinde, gönüllü ve hızlı yapılmıştır. Vatandaşımızın rızası alınmıştır. 1994’te belediye başkanı olduğunuz dönemde Başakşehir’de ilk örneğini yaptığınız ve tüm Türkiye’ye yaydığınız sosyal konut anlayışı ile birlikte bugüne kadar 1 milyon 180 bin sosyal konut yapılmıştır. Yine bugün 81 ilimiz, 922 ilçemizde kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde 250 bin konutun dönüşümü sahada fiilen devam etmektedir.”

“ELİMİZİ, DEPREMDEN ETKİLENEN İLLERİMİZİN ÜZERİNDEN HİÇ ÇEKMEDİK”

Yapılan çalışmalarla, etkin yapı denetim sistemiyle ve deprem yönetmeliğinde yapılan değişikliklerle birlikte 6.6 milyon ev ve iş yerinin denetiminin sosyal donatılarıyla birlikte tamamlandığını belirten Bakan Kurum, şunları söyledi:
“TOKİ ve özel sektörümüzle yaptığımız işlerle birlikte nüfusumuzun yüzde 65’ini güvenli hale getirdik. Yine depremler oldu ve sizin talimatınızla bizler o deprem bölgesindeydik bugün olduğu gibi. Depremde hasar gören şehirlerimizin inşası için elimizi onlardan hiç çekmedik, gönlümüz oradaydı. Sivrice merkezli depremde, Elazığ ve Malatya’da 33 bin 821 konutu yerinde bitirdik ve bu depremden de etkilenen Elazığ’da olası ölümlerin önüne geçmiş olduk. İzmir’de deprem oldu ve İzmir tarihinin en büyük dönüşümünü yerinde, hem Bayraklı’da hem de rezerv alanda yaptık ve vatandaşlarımıza teslimlerini TOKİ eliyle gerçekleştirmiş olduk.”